รวมคำศัพท์ เกี่ยวกับพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

อีกไม่กี่วันจะถึง พระราชพิธีบรมราชาภิเษกแล้ว ซึ่งถือเป็นโอกาสสำคัญที่จะกลายเป็นประวัติศาสตร์ของประเทศไทยส่วนตอนนี้มีการเริ่มพิธีเบื้องต้นมาบ้างแล้วหลายๆคนอาจจะไม่คุ้นเคย หรือไม่เข้าใจว่าหมายถึงอะไร ครั้งนี้ทีมงาน Mango Zero จะรวบรวมคำศัพท์เกี่ยวกับพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเพียงบางส่วนมาฝากกัน

อภิเษก

เป็นภาษาสันสกฤต หมายถึง แต่งตั้งโดยการทำพิธีรดน้ำ ซึ่งปรากฏในจารึกสมัยสุโขทัย 

มุรธาภิเษก

หมายถึงการรดน้ำอันศักดิ์สิทธิ์เหนือศรีษะรวมถึงน้ำพระพุทธมนต์และเทพมนตร์ใช้สำหรับถวายพระมหากษัตริย์เพื่อสรงในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกหรือพระราชพิธีอื่นๆ

สุพรรณบัฏ

แผ่นทองคำรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าที่จารึกพระนามพระมหากษัตริย์ พระบรมวงศ์ตั้งแต่ชั้นพระองค์เจ้าขึ้นไป โดยพระสุพรรณบัฏ จะต้องทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายพระมหากษัตริย์ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก 

พระราชยานกง

เป็นพระราชยานใช้สำหรับเดินทางหรือเชิญพระบรมสารีริกธาตุ  พระพุทธรูปที่สำคัญเป็นต้นพระราชยานกงมีกงสำหรับวางแขนและมีพนักพิงทำด้วยไม้แกะสลักปิดทองในการนี้ใช้เชิญพระสุพรรณบัฏและดวงพระบรมราชสมภพรวมถึงใช้ทรงไปยังวัดพระศรีรัตนศาสดาราม

เครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์

เป็นเครื่องหมายแห่งความเป็นพระราชา ประกอบด้วย พระมหาพิชัยมงกุฎ พระแสงขรรค์ชัยศรี ธารพระกร วาลวิชนี (พัดและแส้) และฉลองพระบาท ซึ่งพราหมณ์ผู้ทำพิธีจะน้ำขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวาย ในวันที่ประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เป็นเครื่องแสดงว่าได้เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นพระเจ้าแผ่นดินถูกต้องสมบูรณ์แล้ว 

อธิไทโพธิบาต

กลุ่มเทวดา 8 องค์ประจำทั้งแปดทิศ ประกอบด้วย พระอินทร์ ประจำทิศบูรพา  , พระเพลิง ประจำทิศอาคเนย์ , พระยม ประจำทิศทักษิณ , พระนารายณ์ ประจำทิศหรดี , พระวรุณ ประจำทิศประจิม , พระพาย ประจำทิศพายัพ , พระโสม ประจำทิศอุดร และพระไพสพ ประจำทิศอีสาน ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกมีการตั้งรูปอธิไทโพธิบาตบนตั่งรอบพระที่นั่งอัฐทิศตามทิศที่เทวดาแต่ละองค์ประจำอยู่โดยตั้งหน้าบุกษกเทวดานพเคราะห์ก่อนวันพระราชพิธีบรมราชาภิเษกและถอนไปในวันบรมราชาภิเษก

ภาณวาร

ภาณวาร มาจากคำว่า ภาณ (พา–นะ) ในภาษาบาลี หมายถึง การสวด การกล่าว และคำว่า วาร (วาน) หมายถึงคราวครั้งวันนั่นหมายความว่าภาณวารหมายถึงคราวแห่งการสวดวาระแห่งการสวดใช้เรียกข้อความในคัมภีร์ต่างๆ

อ้างอิง : พระราชพิธีบรมราชาภิเษก