การหลับนอนบางทีเหมือนจะเป็นเรื่องง่ายที่ใครๆ ก็ทำได้ แต่เมื่อไม่ใช่ทุกคนที่โชคดี! กลายเป็นว่าต้องพบเจอกับปัญหานอนหลับ ไม่ว่าจะเป็นนอนไม่หลับ หลับไม่สนิท ตื่นกลางดึก หรือฝันแล้วสะดุ้งตื่น
เชื่อว่าสักครั้งหนึ่งในชีวิตหลายคนต้องเคยผ่านประสบการณ์ ฝันแล้วรู้สึกวูบ ใจหาย เหมือนกำลังตกจากที่สูงจนทำให้สะดุ้งตื่นกลางดึก ซึ่งเราก็คงคิดว่าเป็นเพียงแค่ฝันร้ายแหล่ะ..ไม่มีอะไรหร๊อกกกก
แต่จริงๆ แล้วมีเบื้องหลังเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ที่เล่าว่าอาการลักษณะแบบนี้ เกิดจาก “กล้ามเนื้อกระตุก” ในภาวะกึ่งหลับกึ่งตื่นต่างหาก หรือที่เรียกว่า “Hypnic Jerks” นั่นเอง
เป็นอาการกระตุกของกล้ามเนื้อในขณะที่หลับไม่สนิท จะเกิดขึ้นเมื่อเราหลับและกำลังฝันอยู่ สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกส่วนของร่างกาย แต่มักจะเกิดกับร่างกายซีกเดียว โดยอาจจะกระตุกเพียงครั้งเดียว หรือหลายครั้งติดต่อกันก็ได้ ก่อนที่ร่างกายจะเข้าสู่โหมดผ่อนคลายอีกครั้ง
ซึ่งความฝันส่วนใหญ่ที่มักจะเกิดร่วมพร้อมกับอาการกระตุกมีดังนี้ ตกลงมาจากที่สูง วูบล้ม เห็นแสงแว้บๆ ได้ยินเสียงทุบ หรือเสียงตะคอกรุนแรง จนทำให้บางครั้งสะดุ้งตื่นกลางดึก หรือบางทีก็ไม่รู้สึกตัวแม้ว่าคนอื่นจะเห็นว่าร่างกายเรากระตุกก็ตาม
และถ้าอยากรู้ว่าสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการนี้ คืออะไร อันตรายต่อร่างกายมั้ย มีวิธีรักษาหรือเปล่า ตามไปอ่านต่อกันได้ในบทความเลยยย~
สาเหตุหลักกล้ามเนื้อกระตุก
ในทางวิทยาศาสตร์ยังไม่มีหลักฐานที่สามารถอ้างอิงได้แน่ชัดเกี่ยวกับความฝันลักษณะนี้ แต่หากวิเคราะห์จากงานวิจัยมีเพียง 5 สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดอาการนี้ได้
- การบริโภคคาเฟอีนหรือนิโคตินมากเกินไป
เนื่องจากสารเหล่านี้สามารถอยู่ในระบบร่างกายหลายชั่วโมง จึงรบกวนการนอนหลับของเรา หรือทำให้จิตกระตุกได้
- ออกกำลังกายอย่างหนักในเวลากลางคืน
การออกกำลังกายถือเป็นกิจกรรมที่เพิ่มพลัง ซึ่งทำให้รู้สึกตื่นตัวมากกว่าเหนื่อย และยิ่งถ้าออกกำลังกายหนักเกินไปในช่วงค่ำอาจเป็นสาเหตุเลยก็ว่าได้
- อดนอน
ไม่ว่าจะเกิดจากการนอนไม่หลับเรื้อรัง หรือการนอนหลับไม่เพียงพออาจนำไปสู่การอดนอน ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงได้สูง
- ความเครียดและความวิตกกังวล
อีกหนึ่งสาเหตุที่มองข้ามไม่ได้! ทั้งความเครียดในชีวิตประจำวัน และถูกวินิจฉัยว่าเป็นโรควิตกกังวลก็สามารถนำไปสู่อาการนอนไม่หลับ โดยระดับคอร์ติซอลจะยังคงสูงขึ้นระหว่างการนอนหลับ
- นอนในห้องที่มีอากาศเย็นจัด
ก็เป็นปัจจัยที่ทำให้สะดุ้งตื่นได้ เพราะการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของกล้ามเนื้อ ไม่สมดุลกับอุณหภูมิของร่างกาย ทำให้เกิดอาการกระตุกเกร็งได้เช่นกัน
ผลกระทบจาก “กล้ามเนื้อกระตุก”
- พักผ่อนไม่เพียงพอ เนื่องจากถูกกระตุ้นให้ตื่นขึ้นมากลางดุก แล้วนอนหลับต่อซึ่งบางคนกว่าจะหลับก็ยาก จึงทำให้เกิดอาการนอนไม่เต็มอิ่มนั่นเอง
- บางคนมีอาการสะดุ้งตื่นหลายครั้งจนหัวใจเต้นถี่ ทำให้นอนหลับต่อไปไม่ได้อีก
- ในกรณีร้ายแรงอาจจะทำให้เข้าสู่ภาวะ “ผีอำ” คือไม่สามารถขยับร่ายกายได้ กล้ามเนื้ออ่อนแรงไปช่วงขณะหนึ่ง
วิธีป้องกัน “กล้ามเนื้อกระตุก”
อาการสะดุ้งตื่นจากฝันถือเป็นเรื่องปกติที่คาดเดาไม่ได้ แน่นอนว่าไม่สามารถกำจัดออกไปจากชีวิตได้อย่างสมบูรณ์ แต่เราสามารถลดความถี่ และความรุนแรงของอาการได้ ด้วยเทคนิคไม่กี่ข้อที่จะทำให้ชีวิตนอนหลับดีขึ้น
- เข้านอนและตื่นนอนเวลาเดิมทุกวัน แม้ในวันหยุดสุดสัปดาห์
- ตั้งอุณหภูมิห้องนอนให้ต่ำถึงกลาง 60 องศาฟาเรนไฮต์
- ทำให้ห้องนอนมืด และเงียบที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
- หยุดเล่นมือถือย่างน้อยหนึ่งชั่วโมงก่อนเข้านอน
- ลดความเครียด หาความสุขให้ชีวิต
- ออกกำลังกายทุกวัน ควรออกให้เสร็จอย่างน้อย 90 นาทีก่อนเข้านอน
- ลดการบริโภคคาเฟอีน แก้วสุดท้ายก่อนนอนอย่างน้อย 6 ชั่วโมง
- หลีกเลี่ยงนิโคตินและแอลกอฮอล์
อย่างไรก็ตามถึงแม้ว่าเราจะปฏิบัติตามคำแนะนำเหล่านี้แล้ว อาการกระตุกยังคงมีในบางครั้ง เป็นเรื่องปกติของการนอนหลับ หากพบการเคลื่อนไหวอื่น ๆ ที่รบกวนการนอนของเรา ให้รีบปรึกษาแพทย์ทันที