เมื่อโตขึ้น หลายคนมักคิดว่าเราโตพอที่จะรู้ว่าอะไรควรหรือไม่ควรทำ แต่สุดท้ายแล้วก็ยังเลือกทำในสิ่งที่ตัวเองต้องการอยู่ดี ทั้งการนอนดึก กินของหวานไม่อั้น หรือกระทั่งการยึดติดอยู่กับคนเก่าโดยไม่ยอมไปไหน เพราะเสียงของหัวใจมักจะดังกว่าการสั่งการของสมอง ความสุขในปัจจุบันจึงดูจับต้องได้ และสำคัญกว่าเรื่องของอนาคตอย่างเห็นได้ชัด ปล่อยไว้แบบนี้นานๆ ไม่เวิร์คแน่นอน วันนี้ Mang Zero จึงขอเสนอ 3 วิธีที่จะทำให้เลิกทำพฤติกรรมแย่ๆได้!
เวนดี้ วู้ด นักจิตวิทยาสังคมจากมหาวิทยาลัยเซาเทิร์นแคลิฟอร์เนีย ได้ทำการวิจัยเกี่ยวกับการตัดสินใจและพฤติกรรมมนุษย์ จนตีพิมพ์เป็นหนังสือ Good Habits, Bad Habits: “The science of making positive changes that stick.” และค้นพบว่าคนส่วนใหญ่คิดว่าสามารถควบคุมตัวเองได้ ซึ่งความเป็นจริงแล้วมักไม่เป็นเช่นนั้น โดยในงานวิจัยเปิดเผยว่า ที่จริงแล้ว 43% ของกิจกรรมในชีวิตประจำวันเกิดจากการกระทำแบบอัตโนมัติ (คือการทำสิ่งต่างๆ โดยไม่เกิดการตัดสินใจ) นับว่าเป็นตัวเลขที่เยอะทีเดียว มาดูกันว่ากระบวนการในการเกิดพฤติกรรมนั้นคืออะไร
Habit Memory ทำอะไรเป็นประจำ สิ่งนั้นจะกลายเป็นนิสัย
นิสัย เกิดขึ้นจากการที่เราทำสิ่งนั้นอย่างต่อเนื่อง และติดต่อกัน จนในที่สุดก็กลายเป็นการทำงานแบบอัตโนมัติเพื่อลดการทำงานหนักของสมอง เช่นการกดลิฟต์ชั้นประจำในที่ทำงาน การเลี้ยวซ้ายขวาเข้าห้องน้ำที่บ้าน หากเราทำนิสัยที่ดีอย่างต่อเนื่อง ก็จะทำให้เราเกิดพฤติกรรมที่ดีได้
แต่เวลาเปลี่ยน บางครั้งค่านิยมก็เปลี่ยน สิ่งที่เคยดีหรือไม่เป็นไรในสังคม อาจกลายเป็นเรื่องแย่ได้
ถ้าอย่างนั้น ต้องสร้างขึ้นใหม่ หรือกำจัดให้เรียบ?
โดยปกติแล้ว เมื่อเราต้องการสร้างนิสัยใหม่ เช่นการดื่มน้ำทุกเช้าหลังตื่นนอน หรือไปยิมหลังเลิกงาน เรามักจะเอาผลลัพท์เป็นที่ตั้ง หลังจากนั้นก็พยายามทำตามแผนที่วางไว้ แต่ความพยายามนั้น ไม่ใช่สิ่งที่จะอยู่คงทน ยิ่งถ้าเมื่อถึงส่วนที่เป็นอุปสรรค หรือเกิดความยากลำบากขึ้นเพียงเล็กน้อย ก็เป็นเหตุผลเพียงพอให้ล้มเลิกความตั้งใจแล้ว
เรามักคิดว่าถ้ามีแรงขับเคลื่อน และการควบคุมตัวเองมากพอ ก็สามารถประสบความสำเร็จได้ ทั้งที่จริงแล้ว ความสำเร็จที่จะเกิดขึ้นได้นั้น ไม่ได้ขึ้นอยู่กับเราซะทีเดียว แต่ยังรวมไปถึงสภาพแวดล้อม ผู้คน บริบทต่างๆ ที่รายล้อม ดังนั้น มาดูกันว่า 3 วิธีที่จะเปลี่ยนนิสัยนั้น ทำได้อย่างไรบ้าง
ทำให้ง่ายที่สุด
ถ้าเรื่องที่เราตั้งใจมีความยาก ไม่ช้าคุณจะล้มเลิกความคิดนั้นไปในที่สุด ดังนั้นไม่ว่าเป้าหมายของคุณจะเป็นอะไร ต้องทำให้ง่ายและสะดวกเท่าที่จะทำได้ หากจะเข้าฟิตเนส ก็ควรสมัครที่ใกล้บ้าน ถ้าจะอ่านหนังสือ ก็ทำโต๊ะให้ดูน่านั่ง และเตรียมขนมหรือเครื่องดื่มไว้อย่างครบครันจนไม่ต้องลุกไปไหนไกล เพื่อให้ตัวเองไม่มีข้ออ้างในการล้มเลิกความคิดนั่นเอง
ทำให้สนุก
เรื่องที่น่าเบื่อ ก็ต้องใช้ความพยายามมากกว่าเรื่องที่สนุกอยู่แล้ว ดังนั้นถ้าต้องทำในสิ่งที่เป็นไปได้ยาก ลองหาทางทำให้สิ่งนั้นมีความสนุกมากขึ้น เมื่อเรารู้สึกดีกับการทำสิ่งนั้น ก็สามารถไปถึงเป้าหมายได้อย่างแน่นอน อย่างเช่นการดื่มน้ำปั่นเจ้าโปรดหลังวิ่ง หรือกินของอร่อยๆ หลังทำงานหนัก ก็ช่วยให้เราเดินตามทางที่วางไว้ได้อีกนาน
ทำให้เป็นปกติ
งานวิจัยกล่าวว่า การจะทำให้ชีวิตเคยชินกับพฤติกรรมใดพฤติกรรมหนึ่งจนกลายเป็นนิสัยได้นั้น ใช้เวลา 21 วัน ยิ่งถ้าเป็นเรืองยากๆ อาจต้องใช้เวลามากขึ้นกว่าเดิม ดังนั้นจึงมีช่วงเวลาประมาณการว่านิสัยจะเปลี่ยนได้แน่นอนอยู่ที่ 66 วัน หรือก็คือ 2 เดือนนั่นเอง ซึ่งถ้าระหว่างนั้นดันลืมทำ ก็ไม่ต้องกังวล เพราะตัว Habit Memory ค่อนข้างใช้เวลาในการสร้าง และทำลายเวลาเพียงไม่กี่วันจึงไม่ได้กระทบเท่าไหร่นัก
ที่มา Inverse