รู้จักกับ ‘กิโมโน – ยูกาตะ’ ชุดดั้งเดิมของญี่ปุ่นที่ผ่านไปนานแค่ไหนก็ไม่เก่าเลย

การแต่งกาย คือส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมของประเทศนั้นๆ เพราะเรื่องแฟชั่นอยู่คู่กับมนุษยชาติมาทุกยุคทุกสมัย ผู้หญิงจากยุคไหนก็ชอบแต่งองค์ทรงเครื่องด้วยกันทั้งนั้น และแต่ละประเทศต่างก็มีวัฒนธรรมการแต่งกายที่แตกต่างกัน 

แม้ว่าในสมัยนี้ชุดแบบยุโรป หรือก็คือการใส่เสื้อกับกางเกง, กระโปรง จะได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย แต่เครื่องแต่งกายดั้งเดิมของแต่ละประเทศก็ยังคงมีเสน่ห์และกลิ่นอายที่น่าหลงใหล ดังเช่นกิโมโนของประเทศญี่ปุ่น

กิโมโน คือเครื่องแต่งกายโบราณของชาวญี่ปุ่น มักทำจากผ้าไหม ประกอบไปด้วยผ้า 2 ชิ้น คือ นางางิ (長着) ที่เป็นผ้าชิ้นใหญ่รูปตัว T สำหรับคลุมร่างกาย และ โอบิ (帯) หรือสายสำหรับรัดให้ชุดไม่หลุดเวลาสวมใส่

กิโมโนนั้นได้รับอิทธิพลมาจากเครื่องแต่งกายจากประเทศจีน โดยเชื่อกันว่าเข้ามาในประเทศญี่ปุ่นครั้งแรกในยุคเฮอัน (ประมาณปี ค.ศ. 794-1192) และได้ปรับเปลี่ยนรูปร่างหน้าตาไปตามยุคสมัย สำหรับในปัจจุบันนั้นกิโมโนถือว่าเป็นเครื่องแต่งกายที่สุภาพเรียบร้อย นิยมใส่กันในงานทางการและโอกาสพิเศษต่างๆ เช่นพิธีชงชาหรืองานแต่งงาน

กิโมโนสำหรับผู้หญิงมักจะมีลวดลายสวยงามและสีสันสดใส ในขณะที่กิโมโนสำหรับผู้ชายมักจะเป็นแค่สีพื้นเรียบๆ หรือลวดลายง่ายๆ และเมื่อสวมใส่กิโมโนแล้ว จะนิยมใส่คู่กับรองเท้าแบบดั้งเดิมเช่นโซริที่มีหน้าตาคล้ายกับแตะหนีบบ้านเรา หรือเกตะ รองเท้าไม้ยกสูงแบบญี่ปุ่น และถุงเท้าทาบิ ถุงเท้าที่มีแยกนิ้วโป้งเท้าเอาไว้สอดเข้าไปในแตะหนีบ เอ้ย โซริได้

นอกจากนี้ยังมีเครื่องประดับอื่นๆ ที่นิยมใส่คู่กับกิโมโนอีก เช่น ฮาโอริ เสื้อคลุมแบบกิโมโนที่ช่วยเพิ่มความเป็นทางการให้, คันซาชิ ปิ่นปักผมแบบญี่ปุ่น หรือแม้กระทั่ง ฟุนโดชิ กางเกงในผ้าเตี่ยวทรงจีสตริงสำหรับคุณผู้ชายก็เช่นกัน

คำว่ากิโมโน (着物 – kimono) เกิดจากตัวอักษร 着 ที่แปลว่าสวมใส่ และ 物 ที่แปลว่าสิ่งของ รวมกันจึงได้เป็นสิ่งของสำหรับสวมใส่ ความหมายโคตรกว้างและโคตรสิ้นคิด แต่กิโมโนก็มีหลากหลายรูปแบบ สำหรับใส่ในหลากหลายโอกาสและฤดูกาลอีกด้วย

 

ยูกาตะ (浴衣)

หนึ่งในกิโมโนที่เป็นที่รู้จักกันดีทั้งในหมู่ชาวญี่ปุ่นและชาวต่างชาติ ยูกาตะเป็นกิโมโนรุ่นแคชชวล มีความเป็นทางการน้อยกว่ากิโมโนทั่วไป มักจะทำจากผ้าฝ้ายหรือผ้าใยสังเคราะห์ทำให้สวมใส่สบายและระบายความร้อนได้ดี นิยมใส่ไปเที่ยวงานเทศกาลในฤดูร้อนกัน

เพราะแตกต่างกันมากพอสมควร บางคนจึงถือว่ายูกาตะนั้นไม่ใช่กิโมโนประเภทหนึ่ง แต่เพราะมองผ่านๆ แล้วหน้าตาจะคล้ายกันพอสมควรโดยเฉพาะเมื่อสวมใส่ ชาวต่างชาติอย่างเราๆ จึงสับสนได้ง่ายระหว่างกิโมโนและยูกาตะ

 

เกร็ดเล็กเกร็ดน้อย

การสวมใส่กิโมโนที่ถูกต้องนั้น บริเวณคอเสื้อต้องเอาด้านซ้ายทับด้านขวา ห้ามสลับกันเด็ดขาด เพราะด้านขวาทับด้านซ้ายจะไว้สำหรับสวมใส่ให้กับศพเท่านั้น

 

เห็นชาวญี่ปุ่นใส่ชุดแต่งกายแบบดั้งเดิมออกไปไหนมาไหนกันได้แบบไม่ผิดแปลกก็แอบอิจฉา ฝันว่าสักวันนึงชุดไทยดั้งเดิมจะเป็นที่นิยมและมีใครใส่ไปไหนมาไหนกันเป็นเรื่องปกติบ้าง เพราะเครื่องแต่งกายดั้งเดิมของประเทศเราเองก็สวยงามไม่แพ้ชาติอื่นๆ เลย ที่สำคัญคือสาวๆ ในชุดไทยเองก็ดูมีเสน่ห์ไม่น้อยเช่นกัน

ที่มา, ภาพประกอบ – Wikipedia (Kimono, Yukata), FROM JAPAN Blog, Pixabay (mackwo7), Photozou, Public Domain Q