หนึ่งในอาชีพที่น้อยคนจะรู้ว่ามีให้บริการและเริ่มเป็นที่ต้องการของตลาดมาพักใหญ่แล้วคืออาชีพ ‘ตรวจบ้านและคอนโด’ งานบริการที่ช่วยให้คนที่ซื้อบ้านตรวจสอบตำหนิของบ้านหรือคอนโดที่ซื้อก่อนจะโอน เนื่องจากมูลค่าที่จ่ายไปนั้นผู้ซื้อไม่ควรได้รับสินค้าที่มีตำหนิ ทว่าในสายตาของลูกค้า พวกเขาคือเทวดาที่ช่วยป้องกันการโดนเอาเปรียบจากโครงการ ขณะเดียวกันในสายตาของโครงการ พวกเขาคือซาตานที่คอยจับผิดคอยจู้จี้ก็คงไม่ผิดนักแต่นั่นคือเบื้องหน้าที่รู้จักเกี่ยวกับอาชีพนี้ แต่เบื้องหลังของอาชีพนี้เป็นอย่างไร Mango Zero มีโอกาสพูดคุยกับ ‘กิตติกร บทมาตร’ ผู้ก่อตั้งบริษัทรับตรวจบ้านแห่งที่ 3 ในประเทศ Focus House Thailand อดีตวิศวกรที่เข้าสู่วงการตรวจบ้านตั้งแต่ปี 2551 เขาตรวจบ้านและคอนโดเป็นพันแห่ง และจากประสบการณ์การทำงานที่ผ่านมาในฐานะ ‘คนตรวจบ้าน ‘นี่คือเบื้องหลังของอาชีพตรวจบ้าน อยากแนะนำให้คนมีบ้านหรือคนที่กำลังจะมีบ้านควรอ่าน เพราะนอกจากจะรู้เบื้องหลังของอาชีพนี้แล้วยังรู้เรื่องของวงการอสังหาฯ ไทยด้วย อาชีพรับตรวจบ้านมีมานานหรือยัง ย้อนหลังกลับไป 10 ปีก่อนอาชีพนี้เพิ่งจะเริ่มต้นมีในประเทศไทย ณ วันนั้นจากเท่าที่ทราบผมมาเป็นบริษัทที่ 3 ตอนนั้นลูกค้าโทรมาถาม 3 คน ผมได้ลูกค้าแล้ว 2 คน แต่ในยุคหลังมีบริษัทตรวจบ้านเยอะขึ้นมาก ซึ่งอาชีพวิศวกรตรวจบ้านนั้นพูดให้ถูกต้องก็คือเข้าง่าย และออกง่าย หมายถึงคุณเป็นวิศวกร ก็สามารถตรวจบ้านให้ลูกค้าได้เพราะเราก็เรียนมาตำราเดียวกัน วิศวกรบางคนทำงานวันธรรมดา เสาร์ – อาทิตย์เขาก็มาทำงานรับตรวจบ้าน บางคนก็ออกจากงานประจำมาทำเต็มตัวเลยก็มี ในเมื่อวิศวกรทุกคนตรวจบ้านได้หมดแล้วอะไรที่แตกต่างกัน ความแตกต่างคือคุณมีประสบการณ์ในการแนะนำงานซ่อมด้วยไหม หรือมีประสบการณ์ที่จะรู้ไหมว่า จุดนี้ควรจะแก้แบบไหน แก้แล้วมีผลเสียไหม ตรวจอย่างเดียวไม่พอต้องแนะนำวิธีแก้ด้วย หรือมีประสบการณ์ในการคุยกับโฟร์แมนอย่างไรให้เขารู้สึกว่าคุยยังไงให้เขาอยากที่จะเก็บงานให้เรา เพราะบางทีถ้าเราเข้าไปหน้างานไปตรวจงานแล้วไปสั่งให้แก้ๆๆๆๆอย่างเดียวคนที่เขามีหน้าที่ต้องแก้ก็ไม่อยากจะแก้ เขาจะมองว่าทำงานมาเหนื่อยๆ แล้วไอ้นี้ใครวะมาสั่งให้แก้ (หัวเราะ) ต้องเรียนรู้ประสบการณ์เหล่านี้ด้วย แล้วช่วงแรกคุณเป็นอย่างไร ช่วงแรกผมก็ถูกมองอย่างนี้ ตอนที่เราไปตรวจบ้าน เขาก็จะมองว่าพวกมึงมันเล่นง่ายแค่มาตรวจแล้วสั่ง ซึ่งเราก็เจอมาเยอะ แต่ที่เรียนรู้มาคือถ้าพูดดี เขาก็จะยินดีทำให้เรา อีกอย่างผมคุยภาษาเดียวกันกับช่างเข้าใจปัญหาเหมือนกัน เพราะถ้าช่างคุยกับลูกค้าเองลูกค้าที่ไม่รู้วิธีแก้ อาจจะสั่งรื้อทั้งที่จริงๆ ไม่ต้องรื้อ หรือลูกค้าบางคนไม่เข้าใจก็สั่งแก้แล้วแก้อีก แต่ประสบการณ์ของคนตรวจบ้านจะช่วยประนีประนอมทั้งสองฝ่ายให้งานออกมาดีที่สุด บ้านยิ่งแก้เยอะยิ่งช้ำ แก้น้อยครั้งแล้วออกมาดีที่สุดมันก็ดีทั้งสองฝ่าย ถ้าจะสั่งแก้งานเพิ่มจริงๆ ก็มีอยู่สามเหตุผลคือ 1.แก้ไขผิดจุด 2.แก้ไขแล้วตำหนิเพิ่ม และ 3.ผมพลาดตรวจไม่เจอในครั้งแรกก็ยอมรับว่าพลาด แต่โดยหลักการโอกาสตรวจพลาดค่อนข้างน้อย คนตรวจบ้านที่ดีในมุมของคุณเป็นอย่างไร คนตรวจที่ดีต้องมีองค์ความรู้มีประสบการณ์การทำงานค่อนข้างจะสูง มีประสบการณ์ในการแก้ไขงานก่อสร้าง รู้ว่าแก้แบบไหน ซ่อมแบบไหน อย่างที่บอกว่าการก่อสร้างยิ่งแก้ยิ่งช้ำ ยิ่งแก้ยิ่งเละ ยิ่งแก้ยิ่งโดนลักไก่ ดังนั้นคนตรวจบ้านต้องมีความรู้ในการอธิบายเชิงพฤติกรรมของงานก่อสร้าง พฤติกรรมของวัสดุที่ใช้ ให้ลูกค้าฟังด้วย แต่สิ่งสำคัญคือต้องให้เกียรติซึ่งกันและกันด้วยทัง้คนตรวจบ้านและโครงการ เช่นถ้าโครงการนัดมาตรวจวันที่ 1 แต่งานเละมาก เราจะตรวจอะไร นี่คือโครงการไม่ให้เกียรติเรา หรือไปตรวจครั้งที่ 2 ก็ไม่เก็บงานเลย แล้วจะเรียกเรามาตรวจทำไม ในมุมผมเราเข้าไปตรวจงานก็ไม่ได้ทำตัวใหญ่โตสั่งรื้อ เรารื้อและแก้ตามสิ่งที่ลูกค้าสบายใจ คนทำงานก็สบายใจที่จะแก้นั่นคือเราให้เกียรติกันและกัน เราถือเช็คลิสต์ไปแล้วตรวจบ้านเองได้ไหมเพราะแค่เสิร์ชกูเกิ้ลก็เจอเช็คลิสต์ตรวจบ้านเอง ผมเจอลูกค้าหลายแคสต์ที่เอาฟอร์มการตรวจบ้านมาสุดท้ายมันใช้ไม่ได้ เพราะการตรวจบ้านมันละเอียดกว่าแค่จะมาดูตรงไหนมี Defect อย่างแค่เราตรวจงานเหล็กรั้วมันก็มีวิธีการตรวจที่ละเอียดกว่าเช็คลิสต์แล้ว รั้วต้องตรวจระดับ ตรวจงานเชื่อม ตรวจสี ตรวจความแน่นหนา มันมีรายละเอียดเยอะมากกว่าแค่ดูรอยร้าว รอยสี ถามว่าตรวจเองได้ไหม ก็ตรวจได้ แต่จะไม่ละเอียด และไม่รู้ว่าจะต้องแก้อย่างไรด้วย สุดท้ายคนที่เครียดก็จะเป็นเราเองที่กังวลกับ Defect ทั้งที่หลายจุดมันแก้ง่ายมาก ทำไมโครงการถึงทำบ้านที่ไร้ตำหนิมาตั้งแต่แรก งานก่อสร้างเป็นงานประติมากรรม มันทำด้วยคน ดังนั้นคนมีค่าเออเรอได้ ค่าเออเรอมันมีทั้งที่ยอมรับได้และยอมรับไม่ได้ ดังนั้นมันควบคุมคุณภาพไม่ได้ทุกจุด แล้วโอกาสที่จะไม่เจอตำหนิเลยแทบไม่มี ผมเคยเจอน้อยสุดคือ 8 จุด ไม่เจอเลยนั้นไม่มี แต่ลูกค้าบางคนคิดว่าบ้านไม่จำเป็นต้องจ้างตรวจหรอกเพราะว่าโครงการน่าจะมีวิศวกรควบคุมคุณภาพอยู่แล้ว แต่จริงๆ มันมีโอกาสผิดพลาดได้ เราเชื่อใจไม่ได้ บ้านราคาถูกกับบ้านราคาแพง คุณภาพต่างกันไหม ไม่ต่างกันเลย ทุกคนคิดว่าบ้านราคาแพงงานต้องเนี้ยบ บ้านราคาถูกงานก็ตามราคา ผมเชื่อว่าทุกคนที่เรียนมาไมได้ถูกสอนจากอาจารย์ว่าบ้านราคาถูกใช้เท้าเขี่ยๆ บ้านราคาแพงๆ ใช้มือทำ หรือบอกว่าค่าแรงถูกก็ได้คุณภาพบ้านตามนี้แหละไม่ใช่เลยทุกอย่างเหมือนกัน เพียงแต่ถ้าบ้านแพงมันก็แพงเพราะอุปกรณ์ที่ขายให้คุณ ฟังก์ชั่นที่ขายให้คุณ ทำเลที่เขานำเสนอให้คุณ ว่ากันด้วยเรื่องคุณภาพโดยรวมไม่ต่างกัน ผมตรวจบ้านราคา 100 ล้าน กับตรวจบ้านราคา 2 ล้านมาตรฐานเดียวกันชุ่ยได้เหมือนกัน แต่บางบริษัทที่เขาขายบ้านราคา 100 ล้าน กับราคา 1 ล้านมาตรฐานเดียวกัน ซึ่งผมหมายถึงทำได้ดีเหมือนกัน อาชีพของคุณเป็นเทวดาของลูกค้า เป็นซาตานของโครงการจริงไหม จริง (หัวเราะ) ถ้าช่วงแรกๆ สำหรับโฟร์แมน หรือวิศวกรที่มองโลกในแง่ลบ เขาจะมองว่าคนตรวจบ้านเป็นซาตาน สำหรับลูกค้าคือเทวดามันแน่นอนอยู่แล้ว แต่ผมอยากให้เปลี่ยนแนวความคิดว่าเรามาช่วยให้งานมันจบ เมื่อก่อนโฟร์แมน วิศวกรที่เห็นผมครั้งแรกก็ไม่พอใจเรา แต่ตอนหลังเขาก็สนิทกันก็รู้ว่าเรามาทำอะไรแต่ไม่ใช่ว่าสนิทกันแล้วจะฮั้วกันนะ (หัวเราะ) อันไหนดีเราก็ชม อันไหนงานไม่ดีก็ตำหนิ การที่รู้จักกับโครงการมันง่ายตรงที่ว่าเวลาเราจะขอให้เขาซ่อมตรงไหนให้มันจะง่าย ขณะเดียวกันบางอย่างที่เขาขอเรา เราก็ช่วยเขาแต่การขอนั้นไม่ใช่ว่าไปเบียดเยียนลูกค้า เพราะเรายืนอยู่ข้างลูกค้า ช่วยงานประสานงานเขามากกว่าไปเป็นศัตรู แต่ด่าเหมือนเดิมไหม ถ้าทำไม่ดีเราก็ด่าเหมือนเดิม (หัวเราะ) ความสนุกของอาชีพนี้คืออะไร ผมชอบเห็นรอยยิ้มของลูกค้าที่ซื้อบ้านใหม่ มีลูกค้าอยู่สองท่านที่ผมเคยตรวจบ้านให้ เขาคืออดีตอธิบดีกรมโยธาฯ และคุณหมอท่านหนึ่ง พอผมตรวจเสร็จท่านบอกว่า “อาชีพที่เราทำนี่ดีนะ รู้ไหมสิ่งที่คุณทำมันเป็นอาชีพที่ช่วยคนที่เขาไม่รู้ มันเป็นบุญมากเลย” ผมปลื้มจนถึงทุกวันนี้ อาชีพที่เราทำเราได้เจอลูกค้าที่เขาซื้อบ้านแล้วก็อยากให้เขาได้บ้านที่ดี ไม่ถูกโกง ฝากอะไรถึงคนซื้อบ้าน สิ่งสำคัญที่ผมอยากจะเตือนมีสามประเด็นหลักๆ คือ ห้ามโอนบ้านก่อนเลย ข้อที่สองคือเวลาที่เราซื้อบ้านควรเรียนรู้ว่าประเภทของบ้านที่เราซื้อนั้นเป็นแบบไหนสร้างจากวัสดุอะไร เป็นอิฐมวลเบา อิฐมอญแดง หรือเป็นพรีแคส ต้องเรียนรู้ว่าลักษณะบ้านเป็นแบบไหน ต่อเติมแบบไหนให้การรับประกันโครงสร้าง 5 ปียังอยู่เพราะต่อเดิมผิดวิธีบรรลัยเลย และสามคุณต้องตรวจคุณภาพของบ้านก่อน อยากให้ทุกคนรู้ว่าบ้านคืออุตสาหกรรมการผลิตบ้าน คนทำอุตสาหกรรมก็ต้องพยายามลดต้นทุนเพื่อให้ได้กำไรสูงที่สุด เราไม่ควรที่จะไปเสี่ยงกับคำว่า “ตาดีได้ ตาร้ายเสีย” คำว่าบ้านมันอาจจะเป็นที่อยู่ของบางคนที่หาเงินมาทั้งชีวิตเพื่อซื้อ ผมว่ามันไม่คุ้ม มาตรวจบ้านกันเถอะครับ
