ถ้าหากกล่าวถึงซูชิ หน้ายอดนิยมของคนไทยก็ต้องเป็นแซลมอน เนื้อปลาสีส้มสดใสกับลายไขมันสีขาวที่แทรกอยู่ชวนให้น้ำลายสอ แม่ว่าอาจจะฟังดูไม่น่าเชื่อ แต่ซูชิหน้าแซลมอนที่คนไทยนิยมนั้นไม่ได้คิดค้นโดยชาวญี่ปุ่น แต่เป็นผลงานของชาวนอร์เวย์ต่างหาก เมื่อก่อนเป็นเพียงอาหารราคาถูก ย้อนกลับไปในสมัยเอโดะ แซลมอน หรือ ชะเกะ (鮭) ไม่เป็นที่นิยมในประเทศญี่ปุ่นนัก แม้จะมีการทานปลาชนิดนี้กันแล้ว แต่แซลมอนก็ถูกจัดอยู่ในอาหารเกรดต่ำราคาถูก และมักจะทำให้สุกก่อนทาน เพราะในสมัยก่อนที่ยังไม่มีตู้เย็นและเทคโนโลยีการถนอมอาหารรูปแบบต่างๆ การทานแซลมอนแบบดิบนั้นเสี่ยงต่อพยาธิ ในช่วงประมาณปี ค.ศ.1970 ชาวนอร์เวย์ได้เริ่มมีการเพาะเลี้ยงปลาแซลมอน ซึ่งสามารถควบคุมเรื่องพยาธิ รวมทั้งได้ปลาแซลมอนที่มีปริมาณไขมันมากกว่าปลาแซลมอนตามธรรมชาติ แต่เพราะปริมาณประชากรของนอร์เวย์นั้นค่อนข้างน้อย ทำให้จำนวนการบริโภคจึงต่ำลงไปด้วย เหล่าพ่อค้าแม่ค้าทั้งหลายจึงแสวงหาตลาดที่จะสามารถรับซื้อปลาแซลมอนจำนวนมากได้ และก็ได้ต้องตาต้องใจเข้ากับญี่ปุ่น ดินแดนที่นิยมทานอาหารทะเลกัน การรุกตลาดจากนอร์เวย์ ชาวนอร์เวย์ได้เห็นว่าสำหรับชาวญี่ปุ่นแล้ว ปลาทูน่าจัดเป็นอาหารชั้นเหลาราคาแพงและมีความต้องการสูง ในขณะที่ปลาแซลมอนกลับไม่มีใครนำมากินดิบๆ ดูเป็นของกระจอกๆ ก็คิดว่านี่แหละคือโอกาสที่แซลมอนปลอดพยาธิจากบ้านเกิดตนจะได้เฉิดฉายเปล่งประกาย พร้อมกันกับที่ญี่ปุ่นเริ่มประสบปัญหาการทำประมงเกินพอดี จนปริมาณปลาที่จับได้เริ่มจะไม่เพียงพอต่อคนในประเทศ เหล่าพ่อค้าจากแดนไกลจึงได้โอกาสนำสินค้ามาเสนอขายทันที ในปี ค.ศ.1980 ชาวญี่ปุ่นจึงได้เริ่มลิ้มลองปลาแซลมอนจากประเทศนอร์เวย์เป็นครั้งแรก แม้ในขณะนั้นจะมาในฐานะอาหารย่างก็ตาม แต่ก็นับเป็นก้าวแรกที่สำคัญสำหรับการบุกเบิกตลาดใหม่ของเหล่าแซลมอนจากแดนไกล และต่อมาในปี 1985 รัฐบาลจากนอร์เวย์จึงได้เริ่มเล็งเห็นถึงความสำคัญของตลาดในประเทศญี่ปุ่น จึงได้เริ่มช่วยโปรโมตแซลมอนจากบ้านตัวเองในปี 1986 และนั่นก็กลายเป็นจุดเริ่มต้นให้ชาวนอร์เวย์ได้ทำแซลมอนซูชิมาให้ชาวญี่ปุ่นได้ลิ้มลอง แต่ในช่วงแรกนั้นก็ได้รับกระแสตอบรับที่ไม่ดีสักเท่าไร เช่น ปลาแซลมอนมีสีที่แปลกประหลาด มีกลิ่นที่ไม่คุ้นเคย ไปจนถึงเรื่องความคุ้นเคยของชาวญี่ปุ่นที่ไม่นิยมทานแซลมอนแบบดิบๆ และแล้วก็มาถึงจุดเปลี่ยน แม้ว่าจะโปรโมตอย่างหนักด้วยหลากหลายวิธี แซลมอนซูชิก็ยังไม่สามารถตีตลาดญี่ปุ่นได้ แต่จุดเปลี่ยนนั้นก็มาถึง เมื่อนอร์เวย์เปลี่ยนกลยุทธ์เป็นการนำแซลมอนไปให้กับเชฟฝีมือดีมีชื่อเสียง และขอให้เขาทำซูชิออกมาขาย หลังจากนั้นแซลมอนดิบๆ จากนอร์เวย์ก็เริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้น ในช่วงแรกก็เริ่มมีการเสิร์ฟแซลมอนซูชิในร้านซูชิจานหมุน ในฐานะซูชิราคาถูก แต่ต่อมาด้วยเสียงบอกปากต่อปากถึงรสสัมผัสอันเป็นเอกลักษณ์ รวมไปถึงว่าเชฟชาวญี่ปุ่นหลายคนก็เริ่มรู้ว่าแซลมอนจากนอร์เวย์นั้นแม้ว่าจะเป็นพันธุ์เดียวกัน แต่กลับมีปริมาณไขมันสูงกว่าแซลมอนญี่ปุ่น ซึ่งเหมาะกับการนำมาทำซูชิ ในปี 1995 แซลมอนซูชิจึงกลายเป็นหนึ่งในซูชิที่พบเห็นได้ทั่วไปทั้งในร้านราคาประหยัดไปจนถึงร้านหรูราคาแพง กว่าทศวรรษแห่งการต่อสู้ของชาวนอร์เวย์และปลาเนื้อสีส้ม แซลมอนจึงกลายมาเป็นปลาดิบคู่บุญอย่างหนึ่งในประเทศญี่ปุ่นและนิยมทานกันมาจนถึงปัจจุบัน และไม่ใช่แค่ในญี่ปุ่น แต่เจ้าปลาเนื้อส้มนี้ก็ยังได้เดินทางไปอีกหลายประเทศ เช่นจีนที่ทำให้ตลาดแซลมอนของนอร์เวย์ขยายอย่างรวดเร็ว ไปจนถึงประเทศไทยเองก็นิยมไม่แพ้กัน ชนิดที่ว่าถ้าพูดถึงปลาดิบแล้วแซลมอนมักจะเป็นปลาชนิดแรกที่โผล่มาในความคิดของใครหลายๆ คนเลยทีเดียว และทุกวันนี้นอร์เวย์ก็ยังเป็นแหล่งส่งออกปลาแซลมอนชั้นนำของโลก คอยส่งความสุขให้กับผู้คนทุกมุมโลกด้วยแซลมอนสดๆ อร่อยๆ จากประเทศของตนเอง ที่มา, ภาพประกอบ – Medium, Norway Exports, Wikimedia (Salmon, Salmon Sushi, Salmon Sushi), Pixabay (FULVIO_TOGNON)
