“อยากเป็นอะไรก็เป็น ขอแค่เรามีความสุขก็พอ” หากใครได้ดูภาพยนตร์ “แฟลตเกิร์ล ชั้นห่างระหว่าง เ ร า” ผลงานใหม่มาแรงจากค่ายหนัง GDH ไปแล้ว หลายๆ คนอาจยกคำพูดนี้ให้เป็นหนึ่งในประโยคเด็ดชวนปาดน้ำตา ในยุคนี้ที่ผู้คนเข้าใจความหลากหลาย ยอมรับ และเคารพกันและกันมากขึ้น การที่คนคนหนึ่งจะเป็นตัวเองและมีความสุขถือเป็นเรื่องปกติ แถมสังคมยังพร้อมให้ความสนับสนุนมากกว่าแต่ก่อน แต่ทุกคนรู้ไหมว่า?! ในสมัยอดีตที่คนยังคงตีกรอบเพศไว้เพียงชายและหญิง กลับมีบุคคลหนึ่งที่กล้ายืนหยัดเพื่อตัวเอง และเลือกเป็นในสิ่งที่ตัวเองมีความสุขอยู่ด้วยเช่นกัน วันนี้แมงโก้ขอพาเพื่อนๆ มารู้จักกับเรื่องราวของ “Anne Lister” เลสเบี้ยนคนแรกในหน้าประวัติศาสตร์อังกฤษ บุคคลที่กล้าเป็นตัวของตัวเองและมีความสุขท่ามกลางสังคมที่ไม่มีใครเข้าใจ โปรไฟล์ที่ไม่ธรรมดาของ “Anne Lister” “Anne Lister” เกิดและเติบโตมากับครอบครัวที่มีฐานะในเมือง Halifax ประเทศอังกฤษ เธอฉลาดหลักแหลม และมีความสามารถรอบด้านในแบบที่เรียกได้ว่าครบเครื่องสุดๆ ! เพราะตลอดช่วงชีวิตเธอเคยเป็นทั้งเจ้าของที่ดิน นักอุตสาหกรรม นักธุรกิจ รวมถึงนักปีนเขาฝีมือดี การันตีด้วยการพิชิตยอดเขา Vignemale เป็นคนแรกของโลก ทั้งยังเป็นผู้หญิงคนแรกที่พิชิตยอดเขา Perdu เรียกได้ว่าชีวิตของเธอหลุดพ้นจากกรอบทางเพศที่สังคมขีดไว้ไปมากเลยทีเดียว ก็ใครจะไปคิดล่ะว่าในสมัยนั้น “ผู้หญิง” คนหนึ่งจะมีอาชีพหลากหลายไปกว่าการเป็นแม่บ้าน ยิ่งไปกว่านั้น เธอคนนี้ยังเคยพิชิตกิจกรรมสุดผาดโผนอย่างการปีนเขามาแล้วหลายรายการอีกด้วย จากรหัสลับบนหน้ากระดาษ สู่การรับรู้ของชาวโลก “Anne Lister” บันทึกเรื่องราวชีวิตของเธอลงในไดอารี่ด้วยรหัสลับความยาวเกือบ 5 ล้านคำ ในทีแรก “John Lister” ผู้เป็นญาติเคยพยายามแกะรหัสไดอารี่เหล่านั้น แต่เพราะเรื่องราวในไดอารี่ลงลึกไปยันประสบการณ์ทางเพศของ Anne เขาจึงตัดสินใจซ่อนมันไว้เป็นความลับต่อไป กระทั่งในปี 1582 นักประวัติศาสตร์อย่าง “Helena Whitbread” ค้นพบและสนใจไดอารี่เหล่านั้นมาก เธอจึงถอดรหัสไดอารี่แล้วนำมาตีพิมพ์ จนกลายมาเป็นเรื่องราวของ “Anne Lister” โมเดิร์นเลสเบี้ยนคนแรกแห่งอังกฤษ ผู้พิสูจน์ให้โลกได้รู้ว่าความรักระหว่างผู้หญิง-ผู้หญิงนั้นมีอยู่จริงมาตั้งแต่ก่อนกาล ความรักที่ไม่ใช่ความลับ! ในยุคสมัยที่คนยังเชื่อว่าเพศชายต้องคู่กับเพศหญิงเท่านั้น จนถึงขั้นที่ไม่รู้ว่าความรักระหว่างหญิงและหญิงเกิดขึ้นได้จริง “Anne Lister” กลับซื่อสัตย์กับความรู้สึกของตนเองเสมอมา “Eliza Raine” รูมเมทที่โรงเรียนประจำคือรักแรกของ “Anne Lister” ทั้งคู่มีความสัมพันธ์ลึกซึ้งแม้จะเป็นความรักที่เกิดขึ้นในวัยเด็ก ทว่าสุดท้ายความสัมพันธ์ครั้งนั้นก็ต้องจบลงด้วยการแยกย้ายกันไปเติบโตเพราะความต้องการที่ไม่ตรงกันนั่นเอง ต่อมาเธอได้พบรักกับ “Mariana Belcombe” ลูกสาวของนายแพทย์คนหนึ่งจากเมือง York ทั้งคู่ไม่เคยปล่อยให้ระยะห่างระหว่างสองเมืองเข้ามาเป็นปัญหาของความสัมพันธ์ เพราะต่างฝ่ายต่างทุ่มเทเดินทางไกลมาพบกัน และคอยเขียนจดหมายหากันอยู่เสมอ แต่แล้วความรักก็ต้องจบลงอย่างน่าเศร้าเมื่อ “Mariana Belcombe” ตัดสินใจแต่งงานกับชายคนหนึ่งแทน จนทำให้ความรักครั้งนี้ถือเป็นเรื่องที่จำฝังใจสุดๆ สำหรับ Anne ไปเลยก็ว่าได้ ความรักครั้งสุดท้ายในชีวิตของ “Anne Lister” คือหญิงสาวจากตระกูลร่ำรวยอย่าง “Ann Walker” ทั้งคู่เริ่มต้นจากการเป็นเพื่อนบ้านกัน ก่อนจะพัฒนาความสัมพันธ์ขึ้นเรื่อยๆ กระทั่งแต่งงานกันอย่างเรียบง่ายในโบสถ์ Holy Trinity, Goodramgate, York ซึ่งนั่นเป็นการแต่งงานของคู่หญิงรักหญิงครั้งแรกเท่าที่เคยมีบันทึกไว้ในหน้าประวัติศาสตร์! “Anne Lister” กับ “Ann Walker” ใช้ชีวิตคู่ด้วยกันอย่างเปิดเผย และท่องเที่ยวไปด้วยกันในหลายประเทศ ก่อนที่สุดท้าย “Anne Lister” จะเสียชีวิตด้วยวัย 49 ปีจากการถูกแมลงกัดที่รัสเซีย ฉายา “Gentleman Jack” ภาพจาก: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Anne_Lister_Restoration.jpg การแต่งกายด้วยชุดสีดำสนิทและสวมหมวกคือเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของ “Anne Lister” ดังจะเห็นได้จากภาพเสมือนของเธอ ซึ่งคาดว่าเป็นฝีมือการวาดของ Mrs. Taylor ตามที่ปรากฎในเนื้อหาส่วนหนึ่งจากไดอารี่ อย่างไรก็ตาม ด้วยวิถีชีวิตบวกกับภาพลักษณ์ภายนอกที่ห้าวหาญผิดจากผู้หญิงทั่วไป คนในสมัยนั้นจึงไม่ได้ยอมรับตัวตนของ “Anne Lister” เท่าไรนัก หลายคนมักนินทา เยาะเย้ย ทั้งยังตั้งฉายาให้เธอว่า “Gentleman Jack” โดยคำว่า “Jack” เป็นศัพท์สแลงที่ใช้เรียกผู้หญิงที่ทำตัวเหมือนผู้ชายในยุคก่อน ถึงอย่างนั้น Anne ก็ไม่ได้คิดสนใจ เธอยังคงใช้ชีวิตต่อไปอย่างภาคภูมิ กล้าหาญ ไม่ยอมให้เสียงของใครหรือฉายาใดๆ ที่คนตั้งขึ้นเพื่อเหยียดหยามมาตัดสินว่าตัวของเธอควรใช้ชีวิตอย่างไร “เป็นอะไรก็เป็น มีความสุขก็พอ”ในแบบ “Anne Lister” หากให้ลองคิดภาพโมเดิร์นเลสเบี้ยนคนแรกของอังกฤษ ในทีแรกหลายคนอาจคิดว่าชีวิตของเธอคงต้องคอยเก็บซ่อนความเป็นตัวเองเอาไว้ภายใต้กฎเกณฑ์สังคมในยุคสมัยนั้นแน่นอน แต่เห็นได้ชัดว่า “Anne Lister” ไม่ใช่แบบนั้นเลยสักนิด! เธอใช้ชีวิตเป็นตัวเองอย่างเต็มที่ ไม่เคยหลบซ่อนหรือพยายามหนี แม้ต้องเจอกับเสียงเยาะเย้ยนินทาจากภายนอกก็ตาม เรียกได้ว่าเป็นสาวมั่นแห่งยุคนั้นเลยก็ว่าได้ ถือเป็นเรื่องดีที่โลกในยุคปัจจุบันพร้อมโอบรับความหลากหลายของผู้คนมากขึ้นเรื่อยๆ อย่างล่าสุดประเทศไทยของเราก็มีกฎหมายสมรสเท่าเทียมไปเป็นที่เรียบร้อย แถมเรื่องราวความรักของผู้หญิงกับผู้หญิงก็เริ่มมีพื้นที่ในสื่อหลากหลายประเภท โดยเฉพาะในซีรีส์-ภาพยนตร์ไทยที่เริ่มนำเสนอความสัมพันธ์รูปแบบนี้มากขึ้น ไม่ว่าจะในภาพยนตร์ฟอร์มยักษ์อย่าง “ยูเรนัส2324” (2567) ซีรีส์ยอดฮิตอย่าง “23.5 องศาที่โลกเอียง” (2567) รวมถึงภาพยนตร์เรื่องใหม่ล่าสุดอย่าง “แฟลตเกิร์ล ชั้นห่างระหว่าง เ ร า” (2568) ที่ในตอนนี้ยังสามารถจองตั๋วไปดูบนจอยักษ์กันได้ งานนี้แมงโก้ก็ขอเป็นอีกหนึ่งเสียงที่ร่วมสนับสนุนทุกความหลากหลาย และขอส่งพลังใจให้ทุกๆ คนได้ใช้ชีวิตแบบ “มั่นใจ-ไม่กลัว-พีเรียด!” เป็นตัวของตัวเองและมีความสุขอย่างเต็มที่ เหมือนอย่างเรื่องราวชีวิตอันแสนกล้าหาญของ “Anne Lister” โมเดิร์นเลสเบี้ยนคนแรกในหน้าประวัติศาสตร์อังกฤษ ผู้ไม่เคยสูญเสียตัวตนเพราะเสียงของสังคมเลยแม้แต่น้อย ที่มา: BBC, มติชน, The Noize Magazine
