เราปฏิเสธไม่ได้เลยว่าในยุคที่ข้อมูลข่าวสารมากมายไหลอยู่ในสื่อโซเชียล สิ่งที่ถูกตระหนักมากยิ่งขึ้นกว่าเดิมคือ “ความจริง” นั่นทำให้อาชีพ “ผู้สื่อข่าว” ผู้ทำหน้าที่นำเอาความจริงมาสู่ประชาชนไม่เคยถูกลดบทบาทลง ดังที่เราเห็นในทุกวันนี้ว่าหลายเหตุการณ์ที่ไม่ชอบมาพากลในสังคม ไม่ว่าจะในหรือต่างประเทศ ถูกตีแผ่โดยมีสื่อมวลชนร่วมเป็นส่วนหนึ่ง
เกริ่นกันมาขนาดนี้แล้ว แน่นอนว่าวันนี้เราจะไปเรียนรู้อะไรสักอย่างเกี่ยวกับวิชาชีพสื่อมวลชนอย่างแน่นอน วันนี้ Mango Zero ได้รวบรวมหนังและซีรีส์ที่ตีแผ่การทำงานในวงการนักวารสารศาสตร์มาให้ดูกัน คนทำอาชีพสื่อมวลชนเขามีวิธีคิดและวิธีการนำความจริงมาสู่ประชาชนอย่างไร มีคำตอบจากหลายแง่มุมปรากฏอยู่ในหนังและซีรีส์เหล่านี้ ไปดูกัน!
Citizen Four
เรื่องแรกก็คือ Citizen Four ภาพยนตร์สารคดีที่กวาดรางวัลไปมากมายในช่วงปีที่เข้าฉาย (2014-2015) เรื่องราวตีแผ่ความจริงของโครงการสอดแนมผิดกฎหมายของสำนักงานความมั่นคงแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (NSA) และหน่วยงานข่าวกรองทั่วโลก โดยเมื่อปี 2013 ก่อนภาพยนตร์เข้าฉายประมาณ 1 ปี ผู้กำกับอย่างลอรา พอยทราส ได้เบาะแสบางอย่างเกี่ยวกับเรื่องนี้ จึงออกเดินทางพร้อมกับทีมนักข่าวจากหนังสือพิมพ์เดอะ การ์เดี้ยนไปที่ฮ่องกงเพื่อพบกับ “เอ็ดเวิร์ด สโนว์เด็น” กุญแจสำคัญที่ได้เปิดเผยข้อมูลลับเกี่ยวกับการสอดแนมในครั้งนี้ออกมา
ถ้าใครยังจำกันได้ เมื่อประมาณ 4-5 ปีก่อนเราได้ยินชื่อของเอ็ดเวิร์ด สโนว์เด็นจากสื่อต่างประเทศกันอยู่บ่อยๆ และนี่ก็คือการตีแผ่เรื่องราวของเขากับโครงการที่ไม่ชอบมาพากลครั้งนี้ ทั้งสนุกและลุ้นระทึก แถมได้เห็นวิธีการทำงานในแบบของนักข่าวด้วยนะ
Nightcrawler
เป็นอีกหนึ่งภาพยนตร์ที่ตีแผ่อาชีพนักข่าว โดยเล่าผ่าน ลูอิส บลูม นักข่าวอาชญากรรมอิสระที่พยายามผลักดันตัวเองให้มีที่ยืนอยู่ในวงการนักข่าวอาชญากรรมด้วยการนำเสนอภาพที่เรียกเรตติ้งได้เยอะๆ ภาพยนตร์เรื่องนี้เป็นแนวสืบสวน สอบสวน และดราม่า แฝงด้วยแนวความคิดเสียดสีสังคมเกี่ยวกับเรื่องจรรยาบรรณสื่อมวลชนและโดยเฉพาะเรื่องภาพข่าว ดูแล้วได้กลับมาตั้งคำถามกับสื่อที่เราเสพในทุกๆ วันแน่นอน
Spotlight
เรื่องนี้นักเรียนสื่อสารมวลชนน่าจะเคยได้ดูกันแล้ว Spotlight เป็นภาพยนตร์ตีแผ่การทำงานของนักข่าวอีกเรื่องที่ในช่วงที่เข้าฉาย มีผู้ชมในหลายๆ ประเทศให้ความสนใจ เรื่องนี้ทำให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ในสังคมจากปลายปากกาของนักข่าว เล่าเรื่องของทีมข่าวหนังสือพิมพ์บอสตันโกลบที่พยายามจะค้นหาและเปิดโปงความจริงเกี่ยวกับการล่วงละเมิดทางเพศเด็กผู้ชายในสังคมนักบวชคาทอลิก
ความน่าสนใจของเรื่องนี้คือ “ความจริง” ต้องต่อสู้กับ “ความเชื่อ” ในศาสนา สิ่งที่หยั่งรากลึกอยู่ในสังคม และเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตผู้คนที่นั่น ซึ่งเราว่าการที่เหล่าทีมข่าวต้องก้าวผ่านความรู้สึกส่วนตัว ยืนหยัดที่จะเปิดโปงความจริงโดยที่รู้ว่ามันจะมีผลทำให้ความเชื่อของผู้คนสั่นคลอนนี่แหละ ที่ทำให้เรายิ่งเห็นถึงอำนาจของสื่อ และเป็นความสนุกของหนังเรื่องนี้
The BangBang Club
จากเรื่องจริงในวงการนักข่าวรางวัลพูลิตเซอร์ กลุ่มช่างภาพข่าว 4 คนที่ใช้ชื่อว่า “BangBang Club” โดยพวกเขาได้เดินทางไปถ่ายภาพที่แอฟริกาใต้ในช่วงปี 1990-1994 ซึ่งในช่วงนั้นเป็นช่วงสงครามและมีการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์อยู่ด้วย เบื้องหลังภาพสุดสะเทือนใจแต่ละใบที่พวกเขาได้มานั้นจะเป็นอย่างไร ไปดูกัน!
The Newsroom
ตรงตัวเลยก็คือ “ห้องข่าว” ซีรีส์ The Newsroom เป็นการเปิดเผยการทำงานของห้องข่าวหรือสำนักข่าวแห่งหนึ่ง ซึ่งเรื่องราวที่สำนักข่าวแห่งนี้มักนำเสนอจะเป็นประเด็นที่ใหญ่ และหนัก เช่น ข่าวการจับตายของบินลาเดน การประท้วงในอียิปต์ การชนะเลือกตั้งในอเมริกา ซึ่งการจะได้มาในข้อมูลของแต่ละประเด็นนั้นไม่ใช่เรื่องง่ายอย่างแน่นอน ไม่ว่าจะในวงการข่าวหรือนอกวงการข่าวก็ดูแล้วอินได้เหมือนกัน!
Falsify
มาที่ฝั่งเอเชียนกันบ้าง อย่างที่หลายคนพอจะทราบกันว่าเกาหลีใต้เป็นประเทศที่ค่อนข้างยกย่องและให้ความสำคัญกับอาชีพนักข่าว นั่นก็เพราะว่ามีหลายเหตุการณ์เชิงทุจริตคอร์รัปชั่นที่เกิดในบ้านเขา ได้มีตัวแปรได้การตีแผ่ความจริงเป็นนักขาวนั่นเอง
Falsify เป็นซีรีส์ที่เผยเรื่องราวการต่อสู้กับการทุจริต และอำนาจมืดในเกาหลีใต้ของเหล่านักข่าว เพื่อให้ได้มาซึ่งความจริงและนำมาเปิดเผยต่อมวลชน ประเด็นที่น่าสนใจก็คือจรรยาบรรณสื่อมวลชน ที่ถ้าเกิดว่าวันหนึ่ง สื่อผู้มีหน้าที่เปิดเผยความจริงสู่ประชาชน กลับถูกอำนาจมืดเคลือบเอาไว้ พวกเขาจะสื่อสารมันออกไปอย่างไร และความบิดเบี้ยวในการทำงานของสื่อจะทำให้เกิดอะไรขึ้นบ้าง ตามไปดูกัน!
Argon
ซีรีส์เกาหลีที่เล่าเรื่องราวของ “อีฮยอนวา”นักข่าวฝึกหัดที่ได้เข้าไปอยู่ในสำนักข่าวที่สุดโหดหิน และยึดมั่นในความจริงในการรายงานเป็นที่หนึ่ง ภายในระยะเวลา 3 เดือนตามสัญญาชั่วคราวของอีฮยอนวา เธอจะต้องต่อสู้เพื่อเป็นนักข่าวที่เก่งกาจและสามารถทำงานอยู่ที่นี่ต่อไป เรื่องราวการสืบสวนสอบสวนอย่างเข้มข้นจึงได้เริ่มต้นขึ้น งานนี้ไม่ว่าจะทำงานอยู่ในวงการสื่อหรือไม่ก็ดูได้เหมือนกัน
Pinocchio
ย้อนไปอีกหน่อยกับซีรีส์ตีแผ่วงการนักข่าวที่แฝงความแฟนตาซีไว้เล็กๆ ด้วยการเอาการ์ตูนที่เราคุ้นเคยในวัยเด็กอย่างพิน็อคคิโอมาเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินเรื่อง โดยในเรื่องนี้ “ชเวอินฮา” นักข่าวสาวนางเอกของเรื่องซึ่งป่วยเป็นโรคพิน็อคคิโอ ทุกครั้งที่เธอโกหกเธอจะสะอึกออกมา ในขณะที่คีฮามยอง พระเอกของเรื่องผู้เคยเจ็บปวดกับการทำงานของนักข่าวได้มารู้ความจริงว่านักข่าวที่เคยทำให้เขาเจ็บปวดในอดีตนั้นเป็นแม่ของอินฮา การสืบเสาะหาความจริงจึงเริ่มขึ้นด้วยความแค้น และมีความรักเข้ามาเป็นอุปสรรค ยิ่งสืบยิ่งก็ยิ่งเจอต้นตอชิ้นใหญ่ในอดีต มันแน่นอน!