ถ้าพูดถึงประเทศโซนเอเชียที่คนไทยนิยมไปเที่ยวกันต้องมีประเทศญี่ปุ่นติดอยู่อันดับท็อปๆ แน่นอน ทั้งอาหาร บรรยากาศ ผู้คน ล้วนมีแต่ความดีงาม เป็นประเทศที่เคยไปมาแล้วก็ยังอยากไปอีกหลายครั้ง
โดยสิ่งที่ดีงามเหล่านั้นเกิดจากมารยาทและขนมธรรมเนียมที่ดีของคนญี่ปุ่น ซึ่งเมื่อเราไปเที่ยวบ้านเค้า เราก็ควรที่จะเป็นแขกที่น่ารัก เรื่องนี้เป็นเรื่องที่ค่อนข้างละเอียดอ่อนนะครับ ลองมาดูมารยาทที่พึงปฏิบัติ 13 ข้อเหล่านี้ก่อนที่จะไปเที่ยวกัน
1. ควรยื่นเงินใส่ถาดชำระเงิน ไม่ส่งถึงมือโดยตรง
ภาพจาก www.extracrispy.com
สำหรับบ้านเราแล้วการยื่นเงินจ่ายค่าสินค้าหรือบริการ ถือว่าเป็นเรื่องปกติมากๆ แต่ที่ประเทศญี่ปุ่นถือว่าเป็นเรื่องที่เค้าไม่ทำกันครับ ที่ญี่ปุ่นเค้าจะมีถาดสำหรับให้วางเงิน เพื่อความสะดวกและความชัดเจนในขั้นตอนการรับเงินและทอนเงิน
2. ขึ้น-ลงบันไดเลื่อนควรชิดซ้าย
เมื่อขึ้นบันไดเลื่อนแล้วคุณไม่ได้รีบจนต้องเดินขึ้น ให้ยืนเรียงเดี่ยวชิดอยู่ฝั่งซ้ายและเว้นที่ด้านขวาไว้สำหรับให้คนที่เร่งรีบเค้าเดินขึ้นบันไดได้สะดวก เป็นมารยาทที่พึงปฏิบัติ แต่ถ้าจำไม่ได้ว่าต้องซ้ายหรือขวา ก็ยืนตามๆ คนอื่นไปนั่นแหละ
3. ไม่เสียงดังบนรถไฟ
บนรถไฟญี่ปุ่นบรรยากาศจะค่อนข้างเงียบ สงบเสงี่ยม การพูดคุยกันบนรถไฟหรือการคุยโทรศัพท์เสียงดังถือเป็นเรื่องที่เสียมารยาทเลย รวมไปถึงการไปเย้วๆ บนรถไฟอย่างถ่ายภาพเซลฟี่ ไปเต้น ไปเล่นกันบนรถไฟก็ไม่ใช่เรื่องที่ดีนัก อาจจะโดนคนญี่ปุ่นมองแรงเอาได้
4. รับของสองมือ
ภาพจาก https://taiken.co
เมื่อมีโอกาสได้รับของจากคนญี่ปุ่นโดยเฉพาะรับของจากผู้ใหญ่ ให้คุณรับของด้วยสองมือพร้อมกัน เป็นการนอบน้อมและถือว่าให้เกียรติผู้ให้ของ พร้อมกับกล่าวคำขอบคุณอย่างสุภาพโดยพูดว่า “Thankyou” หรือ “อาริกาโตะโคซาอิมัส” อย่าไปเผลอพูดว่าขอบคุณนะ เค้าฟังไม่รู้เรื่อง หุหุ
5. ที่ประเทศญี่ปุ่นไม่ต้องให้ทิป
สำหรับท่านที่เคยไปประเทศอื่นๆ แล้วมีธรรมเนียมการให้ทิปหลังจากได้รับการบริการ บางประเทศถ้าเราลืมให้ทิปอาจเป็นเรื่องเลยทีเดียว แต่การให้ทิปที่ญี่ปุ่นดีไม่ดีอาจจะถูกมองว่าเป็นการดูถูกด้วย เพราะเค้าทำงานได้รับเงินค่าจ้างของเค้าอยู่แล้ว ไม่ว่าจะเป็นโรงแรม แท็กซี่ ร้านอาหาร เค้าจะทอนให้ครบถ้วนแน่นอน
6. ตักบุฟเฟ่ต์มาแล้วต้องทานให้หมด
ไม่ใช่ที่ประเทศญี่ปุ่นเท่านั้น การรับประทานอาหารบุฟเฟ่ต์ที่ตักมาให้หมดเป็นเรื่องที่ควรทำเหมือนกันทั้งโลก แต่มีคนไทยหลายคนติดนิสัยการทานที่ตัวเองตักมาไม่หมด จนบางร้านเค้าต้องทำป้ายเป็นภาษาไทยเพื่อบอกคนไทยโดยเฉพาะเลยว่าให้ทานให้หมด เอาเป็นว่าช่วยๆ กันหน่อยนะ
7. ไม่ควรกินขณะกำลังเดิน
ข้อนี้ต้องพึงระวังเอาไว้เสมอว่าจะไม่เผลอทำ เพราะเป็นมารยาทค่อนข้างจะขัดกับนิสัยของคนไทยที่เดินชิวๆ กินไอติมกลางสยาม ก็ไม่ได้เป็นเรื่องที่ผิดอะไรตราบใดที่ไม่เอาไอติมไปเลอะเสื้อใคร แต่ที่ญี่ปุ่นนี่ตรงกันข้ามเรียกว่าเสียมารยาทค่อนข้างแรงเลยทีเดียว ถ้าจะกินก็ควรหยุดเดินก่อนแล้วกินให้หมด
8. ใช้การโค้งแทนการไหว้
ในขณะที่บ้านเราทักทายกันด้วยการไหว้ ของญี่ปุ่นจะเป็นการโค้งเมื่อพบหรือจากกัน ดูจากในหนังเราอาจจะคิดว่าก็แค่โค้งๆ เท่านั้น แต่จริงๆ แล้วในส่วนนี้ของเค้ามีรายละเอียดอยู่ทั้งองศาการโค้ง ระยะเวลาที่ก้มโค้ง โดยขึ้นอยู่กับว่าเราโค้งในโอกาสอะไรและโค้งให้ใคร
- การโค้งทักทาย : โค้งคำนับเพียง 15 องศา ค้างไว้เพียงแปปเดียว เป็นการทักทายแบบง่ายๆ เมื่อเจอคนรู้จัก หรือเพื่อนร่วมงานเป็นต้น
- การโค้งเคารพ : โค้งคำนับประมาณ 30 องศา เป็นการโค้งเมื่อเราต้องการแสดงความเคารพ เช่น การโค้งให้กับลูกค้า เจ้านาย หรือรุ่นพี่ เป็นต้น
- การโค้งเคารพแบบนอบน้อม : โค้งคำนับประมาณ 45 องศา แล้วค้างไว้ประมาณ 2 วินาที เป็นการโค้งแสดงความเคารพแบบนอบน้อมสำหรับผู้ที่อาวุโสหรือบุคคลที่เราเคารพมาก
9. อย่าลืมเว้นที่นั่งพิเศษ
ขนส่งสาธารณะอย่างรถเมล์ รถไฟฟ้า มักจะมีที่นั่งพิเศษสำหรับผู้หญิงมีครรภ์ เด็ก ผู้พิการ หรือคนชรา ถ้าเป็นบ้านเราก็จะนั่งกันปกติ แต่เมื่อพบบุคคลตามที่ระบุก็ลุกให้เค้านั่งตามปกติ ไม่ได้ผิดแปลกอะไร แต่ถ้าเป็นที่ญี่ปุ่นเค้าจะเว้นที่นั่งไว้เลยไม่ค่อยนั่งกัน หรือถ้าใครเผลอนั่งแล้วก็ควรรีบลุกให้บุคคลเหล่านั้นเมื่อเค้าขึ้นรถมาด้วยนะ
10. อย่าลืมถอดรองเท้าด้วย
ภาพจาก http://theawesomedaily.com
สำหรับในส่วนนี้จะคล้ายกับคนไทยคือจะไม่สวมรองเท้าเมื่อเข้าตามอาคาร รวมไปถึงร้านอาหารแบบที่นั่งบนเสื่อก็จะต้องถอดรองเท้าด้วย ต้องถอดแล้วนำไปไว้ที่วางรองเท้า โดยให้ปลายรองเท้าหันไปทางประตู ในบางครั้งเค้าก็จะมีรองเท้าแตะสำหรับสวมเดินในอาคารหรือห้องน้ำด้วย
11. การต่อคิวนี่ซีเรียสมากนะ
ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่ผู้คนมีระเบียบวินัยมาก โดยเฉพาะการต่อคิวของคนญี่ปุ่นที่ต่อคิวอย่างเป็นระเบียบในทุกๆ เรื่อง แม้แต่การรับของบริจาคถ้าเป็นที่อื่นๆ อาจจะมีเข้าไปฉกชิงแย่งของกันแน่นอน แต่ถ้าเป็นญี่ปุ่น ทุกคนจะเข้าแถวเป็นระเบียบเรียบร้อยมากครับ
การแซงคิวอาจจะตั้งใจหรือไม่ ถือเป็นเรื่องใหญ่และจะถูกคนที่ต่อคิวอยู่มองแรงเอาได้ ดังนั้นก่อนเข้าใช้บริการอะไรควรสังเกตให้ดีว่าเค้ามีการเข้าคิวกันอยู่ไหม ถ้ามีก็ไปต่อคิวตามระเบียบซะ ถือว่าเป็นการให้เกียรติตัวเองและคนอื่นๆ ด้วย
12. ทิ้งกระดาษทิชชู่ลงในชักโครกได้เลย
ถ้าเวลาเข้าห้องน้ำที่บ้านเรา มักจะเห็นป้ายห้ามทิ้งกระดาษทิชชู่ลงในชักโครก เพราะอาจจะทำให้ท่ออุดตันได้ แต่ที่ญี่ปุ่นเค้าจะมีกระดาษทิชชู่ที่เอาไว้สำหรับใช้ในห้องน้ำเช็ดอุ๊จโดยเฉพาะ ซึ่งเป็นกระดาษทิชชู่ที่เปื่อยง่ายเมื่อโดนน้ำแล้วแทบจะเปื่อยสลายในทันที สามารถทิ้งลงชักโครกได้เลย
13. ไม่ต้องโบกรถเมล์ก็ได้นะ
ใครที่เคยชินกับสาย 8 บ้านเราที่ต้องยืนรอที่ป้ายโบกเย้วๆ เมื่อรถเมล์มาถึง แต่ถ้าเป็นประเทศญี่ปุ่นเค้าจะแวะจอดทุกป้ายอยู่แล้ว แค่เราไปยืนให้ถูกป้ายก็พอ เพราะเค้าจะมีตารางเวลาการเดินรถอยู่แล้ว และค่อนข้างเป๊ะเลยทีเดียว ข้อมูลการใช้งานรถโดยสารเพิ่มเติม >> http://www.jnto.or.th/newsletter/local-bus/
ใครสนใจเรื่องมารยาทบนโต๊ะอาหาร เรามีบทความนี้ด้วย ไปอ่านกันได้ >> มารยาทการใช้ตะเกียบแบบชาวญี่ปุ่น มีข้อกำหนดอะไรบ้าง มาดูกัน !